قنات روش ابتکاری و منحصر به فرد در زمینه مهندسی آبرسانی با توجه به شرایط اقلیمی ایران و مظهر تمدن در ایران باستان است.

در حال حاضر هزاران رشته قنات در سراسر ایران وجود دارد که بسیاری از آنها همچنان در حال بهره برداری هستند.

در بین این قناتها 11 قنات شاخص وجود دارد که هر یک واجد ارزشهای برجسته جهانی اند و شاخص ترین قنات باستانی ایران که عمیق ترین این قناتها است و مربوط به دوران هخامنشیان می باشد قنات قصبه گناباد است که برای ثبت جهانی کاندید شده است.

قنات قصبه گناباد در بخش مرکزی شهرستان گناباد، در حاشیه جنوب غربی شهر گناباد و کیلومتر یک مسیر گناباد به کاخک و در فاصله 271 کیلومتری جنوب شهر مشهد در مختصات: E058,41.056 و N34,19.947 و ارتفاع حدود 1100 متری از سطح دریا واقع است.

قنات قصبه گناباد از حیرت انگیز ترین پدیده های ساخت دست بشر و نمادی از همنوایی بشر با طبیعت است. این قنات به طول سی و سه کیلومتر، از دو رشته اصلی به نام قصبه و دولاب تشکیل شده که مجموعا 427 میله چاه دارد. حفر کانالی بدین عظمت با ژرفای مادر چاه 340 متر و حجم افزون بر 73 میلیون متر مکعب خاکبرداری در عمق 300 متری، آن هم بدون کمترین خطا در مسیر با شیب بندی از زمان هخامنشیان، یک شاهکار بی نظیر در سراسر جهان است. این قنات شگفت انگیز که تاریخ آن حداقل به 2250 سال پیش باز می گردد، یکی از پر آب ترین قناتهای ایران بوده  و دبی آب آن که حدود 150 لیتر بر ثانیه است تقریبا در تمام طول سال ثابت است. آب این قنات در گذشته تا 34 کیلومتری شمال مظهر آن منتقل می شده و سطح وسیعی از اراضی کشاورزی را سیراب می کرده است.

پیشنهاد می شود در سفر به مشهد و خراسان رضوی حتما حداقل یک روز را به دیدن این شاهکار دوران هخامنشیان و سایر جاذبه های شهرستان گناباد اختصاص دهید.

منابع:

• سفر تحقیقاتی تیم شگفتیهای ایران به قنات قصبه گناباد
• بروشور گناباد شهر ماندگاران کهن، ستاد هماهنگی خدمات سفر خراسان رضوی
• راهنمای گردشگری استانهای خراسان(رضوی، شمالی، جنوبی)، نوشته محمدرضا شیخ، انتشارات ارسلان، چاپ اول 1388، شابک: 9786005420081
• کتاب خراسان رضوی، نوشته: مژگان سبزیان، گروه پژوهشی انتشارات کامل، چاپ اول: 1392، شابک: 9786007322024